اندازه‌گیری نوعی آنتی‌بیوتیک در شیر با حسگر نوری بومی میسر شد

به گزارش پایگاه خبری علوم وصنایع غذایی ایران (ایرانفودنیوز) به نقل از ایسنا، دکتر قدیر رجب‌زاده، رئیس مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، با اعلام این خبر افزود: استفاده وسیع از آنتی‌بیوتیک‌ها برای جلوگیری و درمان بیماری‌ها در دام‌ها سبب شده تا کاهش خطر باقی مانده آن‌ها در مواد غذایی اهمیت ویژه‌ای داشته باشد.

رجب زاده ادامه داد: انتقال بقایای آنتی بیوتیک‌ها به سایر محصولات طی فرآیند تولید و همچنین پایداری آنها در شرایط متداول پخت مواد غذایی باعث مقاومت میکروارگانیسم‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها، واکنش‌های آلرژیک در افراد خاص و تغییر فلور روده می‌شود.

وی افزود: فلورفنیکول به عنوان یک داروی مهم در کنترل عفونت‌های تنفسی در گاو شناخته می‌شود. در اتحادیه اروپا حداکثر مقدار باقی مانده مجاز برای فلورفنیکول، ۱۰۰ نانوگرم بر گرم در بافت‌های عضلانی، ۲۰۰ میکروگرم بر کیلوگرم در پوست و بافت چربی، ۷۵۰ میکروگرم بر کیلوگرم در کلیه‌ها و ۲۵۰۰ میکروگرم بر کیلوگرم در کبد تعیین شده است.

با توجه به مقادیر مجاز برای باقی مانده آنتی بیوتیک‌ها در مواد غذایی، ضروری است تا دوره‌های توقف مناسب پس از تزریق دارو اعمال شود تا سطوح باقی مانده دارو در فرآورده دامی مورد نظر به کمتر از مقدار مجاز برسد. از سوی دیگر متاسفانه استفاده از دوزهای غیرمجاز و رعایت نکردن دوره توقف، خطر باقی ماندن ترکیبات دارویی در محصولات دامی را افزایش می‌دهد.

در ادامه دکتر مسلم جهانی، مجری این طرح پژوهشی گفت: ساده‌ترین روش برای شناسایی آنتی بیوتیک‌ها در شیر استفاده از کیت های تشخیصی است که روش‌های کیفی محسوب می‌شوند. برای اندازه گیری کمّی لازم است تا از روش‌های دستگاهی همانند تکنیک‌های کروماتوگرافی استفاده شود که روش‌های زمانبر و گران قیمت هستند.

وی درخصوص نتایج این طرح پژوهشی– کاربردی، گفت: در این پژوهش یک حسگر جدید برای اندازه‌گیری فلورفنیکول در نمونه‌های شیر ارائه شده است. برای ساخت این حسگر از نقاط کربنی (Carbon dot) استفاده شده که ویژگی آنها نشر فلورسانس قوی و پایدار است.

به نقل از روابط عمومی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، همچنین برای بهبود عملکرد انتخابی حسگر، سطح نانوذرات کربنی با لایه‌ای از پلیمر قالب‌گیری شده مولکولی اصلاح شده، که سبب می‌شود مولکول فلورفنیکول به صورت انتخابی در سطح نانوذرات جذب شده و به این ترتیب از مزاحمت سایر گونه‌ها کاسته می‌شود.

وی افزود: حسگر طراحی شده یک حسگر نوری است که در آن طی برهمکنش نانومواد کربنی با مولکول هدف (فلورفنیکول)، خاموشی فلورسانس رخ می‌دهد. در شرایط بهینه، کاهش خطی در شدت فلورسانس ذرات کربنی در محدوده غلظتی ۱۵۰-۳ میکرومولار فلورفنیکول مشاهده می‌شود و حدتشخیص روش پیشنهادی ۱/۱ میکرومولار است.