تامین ۳ میلیارد دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی و صنایع
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،بهادر حاجی‌محمدی که خود را بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران معرفی کرد، روز شنبه در برنامه زنده «سلام صبح بخیر» که صبح‌ها از شبکه ۳ سیما پخش می‌شود و اغلب مخاطبانش، زنان خانه‌دار و مادران هستند، اعلام کرد: «به جای آنکه نگران استفاده از روغن پالم و وایتکس در لبنیات باشیم، افکار عمومی و مسوولان باید به مسائل مهم‌تری مانند وجود سموم دیگر در لبنیات توجه داشته باشند.
مصرف ذرت‌های وارداتی آلوده به آفلاتوکسین، سبب تولید شیرهای آلوده به این سم شده و با توجه به اینکه این سم بر اثر حرارت و جوشاندن از بین نمی‌رود، در شیر باقی می‌ماند. براساس نتایج پژوهش‌های تعدادی از اساتید دانشگاه درباره میزان آلودگی آفلاتوکسین در شیرهای پاستوریزه در شهرهای مختلف کشور، ۳۳ درصد نمونه‌های شیر پاستوریزه آلوده به این سم بودند.
شیرهای پاستوریزه آزمایش شده در تبریز ۶۲ درصد، ساری ۶۰درصد، مشهد ۵ درصد، شیراز ۱۷ درصد و اردبیل ۳۳ درصد به سم آفلاتوکسین آلوده هستند. متاسفانه یا خوشبختانه سرانه مصرف شیر در کشور ما پایین است و اگر در مصرف شیر مثل کشورهایی همچون انگلستان بودیم مشخص نبود که چه اتفاقی در حوزه سلامت رخ می‌داد.
ضعف در مدیریت، عامل بروز وضعیتی است که برای نخستین‌بار افشا می‌شود در حالی که سال‌هاست شاهد چنین روندی هستیم. متولی بهداشت شیر وزارت بهداشت است، اما آلودگی شیر در دامداری و به دلیل غذای آلوده دام رخ می‌دهد که متولی‌اش سازمان دامپزشکی به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی است.»
به دنبال اظهارات این فرد، مجری برنامه هم با سوال تاکیدی خطاب به بینندگان گفت: «چطور می‌شود که یک هفته شیر نخریم؟» که مجموع این اظهارات، با یک موج منفی حاکی از همراهی در شبکه‌های اجتماعی گسترده شد آن هم در حالی که ظرف روزهای گذشته، مسوولان وزارت بهداشت، برخلاف این فرد، دلایل علمی و مستندات کارشناسانه برای رد این شایعات در دست داشتند.
در نهایت و کمتر از یک هفته، حاجی محمدی، دیروز ناچار به پس گرفتن شایعات و اظهارات غیر کارشناسانه خود شد و با پوزش از چنین شایعه‌پراکنی‌هایی بدون طرح واقعیت‌ها، مدعی شد که از صحبت‌های او برداشت نادرست صورت گرفته و گفت:
«پیرو شرکت بنده در برنامه تلویزیونی سلام صبح بخیر شبکه ۳ سیما در تاریخ ۲۸ دی ماه ۹۸، در برخی رسانه‌ها به غلط این‌گونه تفسیر شد که تمامی شیرهای تولیدی در کشور سمی هستند و نباید مصرف شوند؛ حال آنکه قطعا چنین چیزی صحیح نیست و بنده نیز چنین منظوری نداشته‌ام. همان‌طور که سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرد، تلاش مسوولان برای کاهش سم آفلاتوکسین در شیرها سال‌ها در حال انجام است و این مقدار در سال‌های اخیر به‌شدت کاهش پیدا کرده و به پایین‌تر از حدود مجاز رسیده است.
ارقامی که در خصوص آلودگی شیرها در چند شهر اعلام شد مربوط به نتایج چند پایان‌نامه و طرح تحقیقاتی علمی منتشر شده در دانشگاه‌های کشور در سالیان گذشته بوده و به معنی تعمیم‌پذیری به تمامی شیرها نیست.
مسوولیت صحت و سقم این داده‌ها با آن محققان است. البته مطالعات قبلی صرفا مطالعات اولیه بوده و نتیجه‌گیری دقیق نیاز به مطالعات ثانویه دارد که باید در آینده انجام شود. مصاحبه اینجانب با این هدف عنوان شد که تلاش برای حذف کامل این سم در لبنیات جدی‌تر دنبال شود. خوشبختانه با بازرسی‌های انجام‌شده توسط سازمان دامپزشکی و سازمان غذا و دارو در حال حاضر آلودگی معناداری در شیر و فرآورده‌های لبنی وجود ندارد و لذا جای نگرانی برای مصرف لبنیات و سبزیجات نیست.»
ادعای بی‌اساس این فرد در حالی است که دیروز یکی از کارشناسان قدیمی نظارت و پایش سلامت لبنیات که حاضر به ذکر نام خود نشد، در گفت‌وگو با تاکید کرد که وجود سم آفلاتوکسین در غذای دام، بیش از آنکه برای انسان خطرناک باشد، برای سلامت دام خطرساز خواهد بود و با رد شایعات بی‌پایه‌ای که در برنامه تلویزیونی مطرح شده، افزود:
«لبنیات پاستوریزه و استریلیزه در کشور ما هیچ مشکلی از بابت میزان آفلاتوکسین ندارد و به‌طور دایم تحت کنترل است و همان‌طورکه مسوولان وزارت بهداشت هم گفتند، استاندارد ایران ۱۰۰ نانوگرم در لیتر است که نتایج آزمایش سال‌های اخیر هم هیچ‌گاه بیشتر از یک دهم نشان نداده است.
سلامت دام و شیرهای صنعتی و همچنین خوراک دام، به‌طور کامل توسط وزارت بهداشت و موسسه ملی استاندارد و سازمان دامپزشکی کنترل می‌شود و هرگونه شایعه درباره ورود ذرت‌های آلوده وارداتی به خوراک دام هم کذب محض است چون این ذرت‌ها، در گمرک حبس شده و اجازه ترخیص هم ندادند و در حال آماده‌سازی تمهیداتی برای معدوم‌سازی این ذرت‌ها هستند.
اما حتی اگر این ذرت‌ها یا هرگونه خوراک آلوده‌ای به دام خورانده شود اتفاقا برای دام صنعتی مشکل‌ساز خواهد بود چون وجود سم آفلاتوکسین در بدن گاو باعث سقط‌زایی و توقف شیردهی می‌شود.
از آنجا که درآمد اصلی دامداران صنعتی، از محل بره‌زایی گاو است و شیردهی گاو، درآمد ثانویه دامداران محسوب می‌شود، دامداران نسبت به حفظ سرمایه خود بسیار حساس هستند چون امروز قیمت هر راس گاو شیری، حدود ۲۰ میلیون تومان است و دامدار به خاطر چند هزار تومان صرفه‌جویی از محل خوراک ناسالم و آلوده برای دام، سرمایه خود را به خطر نمی‌اندازد.»
حالا مهم این است که آن برنامه تلویزیونی که همان یک بار هم پخش شد، تاثیر خود را در همان حدی که مدنظر تهیه‌کنندگان برنامه بود، گذاشت. مسوولان صنایع لبنی ظرف روزهای گذشته درباره کاهش فروش لبنیات طی روزهای گذشته ابراز نگرانی کردند و مشاهدات از برخی سوپرمارکت‌های شمال شهر هم نشان داد که مقادیر قابل توجهی از شیرهای پاستوریزه در این سوپرمارکت‌ها، فروش نرفته و صاحبان فروشگاه‌ها، در حال بسته‌بندی برای مرجوع به کارخانه بودند ضمن آنکه نسبت به فروش محموله‌های جدید با تاریخ روز هم چندان اطمینان خاطر نداشتند. نکته جالب اینکه با وجود پخش چنین برنامه‌ای، تبلیغات شیر و سایر فرآورده‌های لبنی «یکی از برندها» ظرف روزهای گذشته متوقف نشده است.
علاوه بر این، کمتر از دو ماه از اقدام مشکوک افرادی با اغراض نامعلوم برای بدنامی صنعت کیک و کلوچه گذشته و در همان مدتی هم که برخی شهروندان در برخی استان‌ها مدعی شده بودند کیک‌هایی خریداری کرده‌اند که داخل آنها قرص‌های مشکوک بوده و البته معلوم شد که هیچ‌کدام از کیک‌هایی که توسط بازرسان دانشگاه‌های علوم پزشکی این استان‌ها، بازبینی می‌شد حاوی قرص مشکوک و هر آلاینده دیگری نبود جز همان بسته‌های باز شده کیکی که در دست شهروندان بود، مسوولان وزارت بهداشت تاکید کردند که دست‌هایی مشغول به اقدام برای بدنامی و ضربه به صنعت غذایی کشور است.
تا امروز و با وجود آنکه ظرف روزهای گذشته، اخباری درباره دستگیری برخی از متهمان پرونده اتها‌م‌زنی به صنعت کیک و کلوچه هم منتشر شد، اما هنوز معلوم نشده که غرض این بدخواهان از این اقدامات بچگانه چه بوده است.
ظرف این روزها هم مسوولان وزارت بهداشت بار دیگر تکرار کردند که اقدامی دوباره برای بدنامی صنایع غذایی کشور به راه افتاده و این بار قرعه به نام صنایع لبنی زده شده و عجیب آنکه این بار، رسانه‌ای که پسوند «ملی» را هم با خود یدک می‌کشد در این اقدام همراه بدخواهان و غرض‌ورزان شده است.
کیانوش جهانپور؛ رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، در گفت‌وگو با مهر، با انتقاد از روند تخریب صنایع غذایی کشور توسط عده‌ای با اغراض نامعلوم گفت: «متاسفانه این شیوه ورود درست نیست و ظاهرا هم این رفتار نادرست باب شده است. موضوع آفلاتوکسین در مواد غذایی موضوعی جهانی و حداقل چهار دهه، نقل محافل علمی و فنی است و بررسی روند آن در ایران نشان می‌دهد در همه سال‌های اخیر میزان آفلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار روند کاهشی داشته است.
متاسفانه هر از گاهی افرادی بدون اشاره به مقدمه و موخره، مطالبی را مطرح می‌کنند که نه تنها کمکی به ارتقای سلامت و سواد سلامت جامعه نمی‌کند بلکه به تشویش اذهان هم می‌انجامد. در همه سال‌های اخیر تلاش شده میزان آفلاتوکسین در محصولات غذایی کاهش یابد و حتی مروری بر مطالعات نشان می‌دهد این میزان در مواد غذایی از جمله لبنیات تولید داخل روند کاهشی داشته است.
مسوولان فنی، واحدهای کنترل کیفیت و سازمان غذا و دارو هم در این زمینه کوشش فراوانی داشته‌اند و در حال حاضر هم بسیاری از محصولات غذایی و لبنی ما با تحت همین استانداردهای رایج به خارج از کشور صادر می‌شود.»
جهانپور افزود: «کسی مدعی حذف آفلاتوکسین از لبنیات و مواد غذایی نیست اما طرح موضوع به صورت یکجانبه آن هم به گونه‌ای که انگار این معضل، خاص محصولات غذایی تولید شده در داخل کشور است، قطعا رفتار درستی نیست.»
جهانپور در پایان صحبت‌های خود خطاب به مجریان این برنامه صبحگاهی و همچنین فردی که باعث تشویش اذهان عمومی شد، یادآور شد: «مردم حق دارند نگران باشند. اتفاقی که رخ داد باعث ایجاد نگرانی گسترده‌ای در بین مردم شد و خانواده‌ها در چنین شرایطی قطعا دلواپس می‌شوند.
پدر و مادر که هر روز برای فرزندشان شیر تهیه می‌کنند، با دیدن این برنامه و شنیدن اخبار پیرامون آن حتما نگران می‌شوند. ما هم به عنوان متولیان امر در حوزه بهداشت به اندازه مردم و خانواده‌ها نگران می‌شویم و خودمان را مسوول پاسخگویی می‌دانیم. ما به مردم حق می‌دهیم و نگرانی آنها را درک می‌کنیم. اما این شیوه اطلاع‌رسانی غلط واقعا هیچ توجیهی ندارد.
اینکه در یک برنامه تلویزیونی، کارشناسی که باید خودش را نسبت به اظهاراتش مسوول بداند، بنشیند و به راحتی هرچه می‌خواهد بگوید و باعث ایجاد چنین نگرانی‌ای در بین مردم شود تحت هیچ شرایطی توجیه‌پذیر نیست. اینکه یک فرد از زاویه کارشناس در برنامه حاضر شود و بدون هیچ مقدمه و موخره‌ای چنین اظهارنظری کند کاملا زیر سوال است. مساله آفلاتوکسین موضوع جدیدی نیست. سال‌هاست وجود این سم و میزان مجاز آن در مواد غذایی مختلف مثل خشکبار، فرآورده‌های گیاهی و لبنیات محل بحث است.
همه کشورها نسبت به آن قوانین روشنی دارند. استانداردهای اجباری و مشخصی در این زمینه لحاظ می‌شود و اتفاقا ما در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر قوانین سختگیرانه‌تری هم داریم. به‌طور مستمر نیز پایش و نظارت مستمر بر این مواد غذایی اعمال می‌شود. از سوی دیگر، تمامی آزمایش‌ها و مطالعات سطح بازار را هم به‌طور مرتب و بسیار دقیق روی مواد غذایی انجام می‌دهیم. در تمامی آزمایش‌های صورت‌گرفته طی ماه‌های اخیر در مورد وجود مقادیر آفلاتوکسین هم، هیچ‌وقت بیش از سه و نیم درصد انحراف معیار و عدم انطباق وجود نداشته است.
در نتیجه، اظهارنظراتی که خلاف این مستندات روشن باشد و بخواهد یک صنعت پیشرو و موفق در کشور را تحت‌الشعاع قرار بدهد پذیرفته نیست. حتی اگر این رفتار، بر نحوه و الگوی مصرف مردم و سبد تغذیه‌ای و رژیم غذایی آنها در استفاده از شیر و لبنیات اثر سوء بگذارد، این کارشناس با ادعاهای خود مرتکب یک گناه نابخشودنی در عرصه سلامت و اجحاف در حق مردم شده ضمن اینکه ظلم فاحشی هم در حق صنعت لبنیات صورت گرفته است.
اهالی این صنعت هم حق دارند ناراحت باشند و گلایه کنند. نمی‌شود رفتاری از خود بروز دهیم و در قبال آن احساس پاسخگویی نداشته باشیم. ما نمی‌دانیم شرکت‌های لبنیات یا سندیکاهای مربوط به آن چه اقداماتی انجام داده‌اند، اما ما در حوزه ماموریت خودمان در وزارت بهداشت و همچنین دغدغه‌ای که نسبت به نظام سلامت داریم واکنش‌های‌مان را نشان داده‌ایم. افرادی هم که این خطا را مرتکب شده‌اند باید خود را آماده پاسخگویی کنند.»
سلامت نیوز
نویسنده: سارا اشتیاقی
دیدگاهتان را بنویسید